Twin-Bakhaw: Kuunganisha SRH kwenye Mfumo wa Ikolojia wa Jumuiya — Sehemu ya 2

Hii ni sehemu ya 2 ya Twin-Bakhaw: Kuunganisha SRH kwenye Mfumo wa Ikolojia wa Jumuiya. Mradi huo wenye makao yake Ufilipino unatetea usawa wa kijinsia kupitia huduma za afya ya ngono na uzazi miongoni mwa watu wa kiasili. Katika sehemu hii, waandishi hujadili changamoto, utekelezaji, nyakati za kujivunia, na kutoa mwongozo wa kuiga mradi. Umekosa sehemu ya 1? Isome hapa. 

Sehemu ya 2

Gayo: Ni changamoto zipi ulizokumbana nazo wakati wa mradi huu?

Vivien: Tulianza mradi wa Twin-Bakhaw mnamo Septemba 2020, kwa hivyo ilikuwa ngumu kwa sababu ilifanywa wakati wa janga. Siku zote kulikuwa na udhibiti wa mikusanyiko ya watu wengi. Hii ilitufanya tufanye nguzo wakati wa mafunzo yetu kwani ni vikundi vidogo tu viliruhusiwa kukusanyika. Kwa kawaida, tunafanya mazungumzo ya ana kwa ana na wanawake ili tu kushiriki habari kuhusu SRHR. Kwa sababu ya janga hili, tunaweza tu kuwa na idadi ndogo ya washiriki. Ni lazima tuendeshe mafunzo mara nyingi na kulazimika kuongeza juhudi zetu mara tatu ili tu kufikia idadi ya washiriki ambao tunahitaji kuwashirikisha.

Nemelito: [Changamoto moja ilikuwa] muunganisho duni wa mtandao wa simu katika eneo hilo. Ilikuwa changamoto kubwa kupeana taarifa na kutoweza kuwasiliana vizuri kupitia simu, SMS au data. Watu huwa wananing'iniza simu zao kwenye miti ili kupata ishara. (Kumbuka: Ni kawaida katika maeneo ya mbali, au katika visiwa vilivyo na mawimbi hafifu ya simu za mkononi, kwenda mahali pa juu zaidi ili kupata mawimbi/muunganisho kama vile kupanda mti au paa au kuweka simu zao za mkononi juu ya mti. ) Kwa hivyo nilichofanya ni kuwauliza watu mahali pa karibu zaidi kijijini palipokuwa na ishara ya simu na ningeratibu na mtu wa karibu na mahali hapo kwa ishara. Wakati mwingine mimi hutuma barua kwa dereva wa usafiri wa umma wa jamii, gari ambalo huenda kijijini mara moja kila siku.

Ana Liza: Jumuiya hii haina umeme. Kila wakati tuna mafunzo, tunahitaji jenereta, na jenereta hizi zina kelele. Inasumbua umakini wa washiriki na wazungumzaji. Ishara za simu za mkononi pia ni dhaifu sana. Unaweza tu kupata ishara karibu na ufuo wa bahari.

Nemelito: Washiriki walikuwa wakichelewa kila mara na hawakuwa kwa wakati wakati wa mafunzo au warsha. Ikiwa mafunzo yataanza saa 8 asubuhi, washiriki wengi hufika saa moja na nusu au saa mbili baadaye…lakini hatuwezi kuwalaumu kwa sababu wanawake bado wanatoka maeneo ya mbali…wanatembea bila viatu kwa kilomita 2 ili kuhudhuria mafunzo. .

Gayo: Katika mradi huu, ulishirikisha vikundi vya wanawake wa kiasili. Je, viongozi/wazee wa kimila walichukua nafasi gani?

Nemelito: Wao [viongozi wa kimila na wazee] walichukua nafasi muhimu katika mradi kwa sababu wao ndio walioidhinisha mradi huo katika jamii. Ni desturi katika jumuiya za Tagbanua kupata kibali bila malipo, kabla ya kupata taarifa kutoka kwa baraza la wazee kwa mradi au shughuli yoyote ya aina yoyote. Mashauriano na wazee yalikuwa hatua muhimu katika kupata kibali, azimio la uidhinishaji, na mkataba wa makubaliano.

Vivien: Wanataka kuunganisha mradi wa Twin-Bakhaw katika zao Mpango wa Maendeleo na Ulinzi Endelevu wa Kikoa cha Babu (ADSDPP). Wamebainisha kuwa wanataka mikoko yao iwe maeneo yenye ulinzi wa bahari, lakini hawana wazo la nani ataisimamia. Haijaonyeshwa katika mipango yao. Ilisaidia kujua kuna kikundi ambacho kinaweza kuongoza katika kusimamia mikoko. (Kumbuka: ADSDPP, ambamo uundwaji wake umejumuishwa kama kifungu chini ya Sheria za Haki za Watu wa Kiasili za Ufilipino za 1997, ni mpango uliotayarishwa na jumuiya za kitamaduni za kiasili ambao unaelezea mikakati yao ya jinsi watakavyokuza na kulinda maeneo ya mababu zao kwa mujibu wa na desturi zao za kimila, sheria, na mila zao.)

Gayo: Je, kulikuwa na kusitasita miongoni mwa viongozi wa kiasili kuhusu kutoa mafunzo kwa wanawake na vijana wa kike kuhusu SRHR? Kama ndiyo, uliisimamia vipi?

Vivien: Kulikuwa na matukio ambapo walihisi kukiukwa na kama vile tulikuwa watukutu tulipotoa mwelekeo wa SRHR ambapo tulielezea sehemu za siri za wanawake na wanaume. Tulichofanya, pamoja na wanawake, tulizungumza na wazee pamoja. Wanawake wenyewe waliwaeleza wazee hao wakisema kwamba, “Siku hizi, hatujui watoto wetu wanafanya nini katika akaunti zao za Facebook…wanachofungua na kuona huko wakati hatupo. Ni bora kwa [mafunzo] haya, tutaweza kuwaongoza.” Makubaliano yalifikiwa wakati wa kuonyesha video kwenye SRH au wakati wa kufanya Mafunzo ya SRH kwa vijana, waonyeshe kwanza wazee na wanawake video hizo ili kujua jinsi inavyokubalika. Ikiwa hawakubaliani, fanya maelewano juu ya kile kinachoweza na kisichoweza kuonyeshwa. Wakisema hapana, waahirishe. Afadhali kueleza kwanza kwa viongozi maana viongozi wakishawishika wanaweza kirahisi kushawishi wanajamii wengine. Sikiliza maoni yao. Ikiwa bado hawajawa tayari, wape muda wa kuwa tayari. Ndiyo maana ni muhimu kupata kibali bila malipo, kabla ya kupata taarifa ili ujue mambo ya kufanya na usifanye na mambo yanayohitaji kuboreshwa. Pia, uwe na kanusho kwa hadhira kwamba kile wanachoweza kuona kinaweza kuwa kitu kisichofaa kwao na kwamba ni kwa madhumuni ya kielimu tu.

Gayo: Je, una mapendekezo gani kuhusu jinsi ya kuwashirikisha viongozi wa kimila katika kutetea SRH na uhifadhi wa mazingira?

Nemelito: Ni vyema kujua tamaduni na mila zao kwanza, na njia bora itakuwa ni kuomba ruhusa kabla ya kujihusisha—watendee kwa heshima kila wakati. Hata wakidhani mradi huo ni kinyume na imani zao zilizopo lakini wanaamini kuwa utanufaisha kila mtu, wataupitisha na kuusukuma.

Vivien: Kabla ya mradi kuanza, tuliwasilisha [mradi] kwao kama sehemu ya mchakato wa ridhaa ya bure, iliyoarifiwa hapo awali. Tulielezea matokeo ya mradi na jinsi utakavyosaidia katika Mpango wao wa Maendeleo na Ulinzi Endelevu wa Kikoa cha Ancestral. Kisha, tukawa na azimio lililosema kwamba kila mmoja wa wazee alikuwa amekubali mradi huo. Wakati huo huo, mkataba wa makubaliano (MOU) uliundwa na kutiwa saini. Wazee waliomba MOU na kwamba inasema kwamba tutatoa taarifa kuhusu SRHR na ulinzi wa mazingira na kwamba tutaunganisha maeneo yanayosimamiwa na wanawake katika mpango wao wa maendeleo na ulinzi.

Je, ungependa kuiga mradi wa Twin-Bakhaw? Tumia vidokezo hivi ili kuunda programu zinazozingatia utamaduni na matumizi ya mazingira. 

Gayo: Vipi kuhusu mtazamo wa wanaume wa kiasili kuhusu dhana ya mradi wa Twin-Bakhaw wa kutambulisha SRHR kwa wanawake katika jamii yao?

Vivien: Mwanzoni wanaume hawakuweza kuikubali [kuanzisha SRHR kwa jamii] kwa vile wanaona kuwa wanaume ndio wanapaswa kufanya maamuzi, lakini wake zao walipohudhuria mafunzo, hatimaye waliweza kuyakubali. Tuliwaonyesha hivyo usawa wa kijinsia ni kuwa na haki sawa kati ya wanaume na wanawake wakati wa kufanya maamuzi. Wake zao waliwafanya kuelewa dhana hii [walijifunza kutokana na mafunzo], hivyo waliweza kuwashawishi waume zao kwa urahisi kushiriki na kusaidia katika kujenga kitalu cha mikoko. Wanawake pia waliomba kwamba tuwape waume zao somo kuhusu SRHR ili waelewe vyema umuhimu wa kugawana kazi nyumbani. Wanawake walifikiri kwamba habari inapaswa pia kushirikiwa na waume zao ili kuonyesha kwamba kile walichokuwa wakiwaambia kilikuwa na msingi…[hivyo tulikuwa na] mwelekeo [kwa wanaume], juu ya misingi ya SRHR.

Ana Liza: Tunachosisitiza ni kwamba wanaume si maadui, bali ni washirika wa wanawake katika nyanja zote. Huo ni ujumuishaji wa jinsia. Wanaume sio maadui, lakini ni washirika.

Gayo: Ni mabadiliko gani umeyaona katika jamii wakati wa kutekeleza mradi huo?

Nemelito: Wanawake hawa waliweza kutambua kwamba wana haki, wana haki ya kushiriki, haki ya kupata huduma/huduma zinazofaa za afya…Ilifungua ulimwengu mpya kabisa kwao. Waliweza kutambua masuala mbalimbali ya afya katika jamii yao na afya ya uzazi na umuhimu wa usafi sahihi. Wengi wa wanawake hawa sasa wana ujasiri wa kukataa waume zao ikiwa hawako katika hali ya kufanya ngono, au watafanya ngono ikiwa tu waume zao wameoga na wana harufu nzuri na safi…[na kujadiliana nao. waume zao] wakati wa kushika mimba, ni watoto wangapi [wangependa kupata], na nafasi za watoto wakati wa kuzaliwa. Kupitia mradi wa Twin-Bakhaw, wanawake sasa wana sauti na sehemu ambayo wanaweza kuiita yao wenyewe. Kuwa viongozi na wasimamizi wa mikoko kuliwafanya wajisikie kuwa na uwezo. Wengi wa wanawake hawa wamefahamu zaidi [kuhusu] ulinzi wa baharini na usimamizi wa uvuvi, mabadiliko ya hali ya hewa, umuhimu wa kuunganishwa kwa miamba ya matumbawe, vitanda vya nyasi baharini, na msitu wa mikoko, ambayo iliwafanya viongozi kwa njia zao wenyewe. Tulipowauliza kwa nini wanataka kulinda na kuhifadhi mikoko na mfumo mzima wa ikolojia wa baharini, wote walisema wanafanya hivyo kwa ajili ya watoto wao na kwa vizazi vijavyo.

Vivien: Sasa wameanza kuwaeleza watoto wao umuhimu wa kutunza mikoko na jinsi watoto wa kike wanavyopaswa kujitunza sio tu kujikinga na ukatili bali pia usafi na utunzaji wa afya zao za uzazi. Pia kulikuwa na familia ambazo zilianza kupanda mikoko kama "pacha" kwa watoto wao wachanga…hiyo ni hadithi ya Twin-Bakhaw.

Gayo: Ni wakati gani unaojivunia zaidi kufanya kazi kwenye mradi huu hadi sasa?

Vivien: Kwamba akina mama sasa wanaweza kuwaambia waume zao, “Ninyi waleeni watoto kwanza kwani ninatakiwa kuhudhuria mafunzo, na ni haki yangu kujifunza” na kwamba sasa wao ndio wanaowashawishi viongozi wa kijiji kwamba wao. wanataka eneo lao liwe eneo linalosimamiwa na wanawake.

Nemelito: Jinsi wanawake hawa wa Tagbanua walivyowezeshwa na kwamba tuliweza kujenga uwezo wa uongozi wa kila mmoja wao.

Ana Liza: Jamii ilinipenda. Hawakutaka niende. Nilipowaeleza kuhusu siku yangu ya mwisho katika jamii, walikusanya pesa zao pamoja na kupanga kunifanyia karamu ya kuniaga. Niliwazuia tu kwa sababu najua kuwa hawana pesa. Hizi ni nyakati za thamani…ni wazo tu kwamba jumuiya inataka kukuandalia sherehe. Juhudi za aina hii za jamii huchangamsha moyo wangu.

Uzoefu wa Twin-Bakhaw unaweza kuwasaidia wale ambao wanatafuta njia za kutekeleza mikabala ya kisekta nyingi, yenye msingi wa jamii ili kushughulikia kikamilifu mahitaji ya familia na jumuiya za kiasili. Kuunganisha FP/RH iliyoboreshwa na uhifadhi endelevu wa mazingira unaoathiri usalama wa chakula wa jumuiya husaidia jamii kukubali vyema manufaa ya kuwa na familia ndogo kwa ajili ya ustawi wao na wa jumuiya yao. Pamoja na muunganiko wa masuala ya maendeleo ambayo dunia inakabiliana nayo leo, mbinu jumuishi ya miradi ya maendeleo kama vile Twin-Bakhaw inahitajika sana kufikia athari kubwa katika maeneo ya afya ya uzazi, usimamizi wa maliasili na usalama wa chakula.